Historie Noord-Holland
Holland was dit voornaamste gewest over de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werden de Bataafse Republiek uitgeroepen. Na een staatsgreep met 21 januari 1798 werden op 23 april 1798 een Acte van Staatsregeling aangenomen, waarmee de antieke gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. De republiek werden onderverdeeld in 8 departementen betreffende zo heel wat geoorloofd gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
het departement betreffende Texel
het departement met een Amstel
het departement met een Delf
Ook lagen verder dit departement aangaande de Schelde en Maas en dit departement van de Rijn deels op Hollands grondgebied.
Tenslotte voldeed een andere ordening niet en na de instelling in 1801 van het Bataafs Gemenebest werd het departement Holland ingesteld in overeenstemming met de oude gewestelijke grenzen van Holland. In 1806 werd het Bataafs Gemenebest vervangen door het Koninkrijk Holland. Het jaar daarop werd het departement Holland opgedeeld in het departement Amstelland (overeenkomend betreffende Noord-Holland) en dit departement Maasland (overeenkomend betreffende Zuid-Holland). Na in 1811 dit Koninkrijk Holland voor dit Franse Keizerrijk werden gevoegd, werden Amstelland bij Utrecht gevoegd tot het département de la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werden Maasland omgedoopt tot département des Bouches-een-la-Meuse - Monden betreffende een Maas.
Nadat een Fransen eind 1813 uit Nederland gevlucht waren, bleef de rangschikking aanvankelijk ongewijzigd. Betreffende een Grondwet betreffende 29 maart 1814 werden de departementen verwisselen via provinciën ofwel landschappen. Zuiderzee en Monden met een Maas werden verenigd in de provincie Holland. Via minister Met Maanen werd in de grondwetcommissie alsnog een naam Holland en West-Friesland voorgesteld "om aan het verlangen betreffende achtenswaardige Noordhollanders ... toe te melden", doch dit werd door de rest betreffende een commissie verworpen.[twee]
Een nieuwe provincie kreeg in 1814 een paar gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam met de voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen retour met Friesland tot Holland, maar een deel aangaande Hollands Brabant bleef bij Noord-Brabant en in 1815 werden tevens het laatste Hollands Brabant, het Land aangaande Altena, bij Noord-Brabant gevoegd. Tenslotte werd in 1820 de grens betreffende Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Om de dominantie te beperken werden Holland voor de grondwetsherziening over 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. Een noodzaak hiertoe werden in Zuid-Holland niet gevoeld. In Noord-Holland gold dit wel in sterke mate voor Amsterdam, dat in 1838 dit provinciaal gerechtshof met zich voorbij zag gaan ten gunste over Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd een overheersende staat met Amsterdam en drong men aan op het herstel over een verdeling zoals die was tussen het Noorder- en Zuiderkwartier voor 1795. Op deze plaats werden echter ook niet aan tegemoetgekomen. Na een Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werd die voor Noord-Holland gevoegd, waarop Zuid-Holland in 1864 dit grootste deel betreffende de gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden een eilanden Vlieland en Terschelling voor de provincie Friesland ingedeeld.[3] Dit voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit betreffende Noord-Holland.
Rond 2010 tot 2012 was daar enige tijd sprake van ons samenvoeging aangaande een provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werd overduidelijk dat deze regelen betreffende een baan zijn.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto betreffende het Noorderkwartier, een IJsselmeerpolders en een deel van Friesland
Noord-Holland bestaan grotendeels uit een kopvormig schiereiland tussen een Noordzee, de Waddenzee en het IJsselmeer. In dit zuiden grenst de provincie met Zuid-Holland en Utrecht, in het oosten via geneesmiddel met de Houtribdijk en Hollandse Brug aan een provincie Flevoland en in het noorden via middel betreffende de Afsluitdijk aan een provincie Friesland.
Een provincie mag worden onderverdeeld in ons noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en een zuidelijk deel, waarbij dit Noordzeekanaal (en vroeger dit IJ) indien grens werkt.
Ten zuiden over het Noordzeekanaal liggen een stedelijke gebieden van Amsterdam, Haarlem, de Haarlemmermeer betreffende Krijg meer informatie de luchthaven Schiphol en daarnaast dit Gooi, alsmede een dichtbevolkt gebied, doch met ons landschappelijk volkomen ander karakter (bosrijk en ook niet geheel vlak).
Ten noorden aangaande dit Noordzeekanaal bevinden zich de Zaanstreek en overige, kleinere, delen en dorpen. De dichtstbevolkte zone loopt tot iets voorbij een plaats Alkmaar. Daar bevinden zich in het deel van de provincie tevens landelijker gebieden: Waterland, een omvangrijke droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en totaal in dit noorden een Kop over Noord-Holland met dit uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, dit voormalige eiland Wieringen en het waddeneiland Texel.
De westkust betreffende een provincie wordt grotendeels via duinen beschermd. Op deze plaats liggen bekende badplaatsen wanneer Zandvoort, IJmuiden, Wijk aan Zee, Egmond aan Zee en Bergen. Daar waar een duinen via een Noordzee waren verzwolgen, werd een Hondsbossche Zeewering aangelegd.
Een regio tussen Haarlem, Velsen (aan beide zijden over het Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar opgewonden Kennemerland. Een deel betreffende Kennemerland vormt een IJmond, betreffende de Hoogovens en andere industrie: dit is het westelijk gebied met dit Noordzeekanaal, met mits middelpunt een haven en sluizen betreffende IJmuiden. Ten noorden over Kennemerland ligt de oude marktplaats Schagen en op de noordpunt betreffende dit schiereiland een marinehaven Den Helder, tegelijkertijd veerhaven voor Texel.
Aan een oostkust liggen historische steden wanneer Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en ook het eiland Marken en de opmerkelijke vissersplaats Volendam.
De voornaamste binnenwateren in Noord-Holland zijn het IJ (ooit een zeearm) en dit Noordzeekanaal betreffende een daarin, weet vervolgens ook niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en dit Noordhollandsch Kanaal en dit Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland geraken verscheidene dialecten gesproken. Landelijk geniet dit Amsterdams de meeste bekendheid, het uitgezonderd in Amsterdam ook in steden indien Alkmaar, Purmerend en Hoorn veel is te horen, omdat op deze plaats heel Check dit uit wat Amsterdammers wonen. Een meeste organische dialecten vindt men op dit platteland. Op welke manier noordelijker men komt, op welke manier verdere dit lokale dialect van de standaardtaal afwijkt; vooral het Tessels en het Wierings hebben een enorm persoonlijk karakter.
Precies wanneer in verschillende dialectgebieden kan zijn in Noord-Holland sprake van een teruggang aangaande de dialecten. Zeker bestaan enkele dialecten alsnog opvallend vitaal. Betreffende name dit Volendams is ter plaatse alsnog enorm meestal gesproken. Verschillende dialecten, bijvoorbeeld dit Aalsmeers, bestaan nagenoeg verdwenen.
Dit IJ kan zijn vanouds een barrière en dat blijkt tevens uit de dialecten. Een dialecten ten noorden over dit IJ bestaan een meest afwijkende.
Onder het IJ
Aalsmeers
Amsterdams klik hier nu (thans ook in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te horen)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
De dialecten ten zuiden over dit IJ en Noordzeekanaal lijken meer op de dialecten over Zuid-Holland en geraken taalkundig ook dikwijls zodra Zuid-Hollands beschouwd. Wel nemen de traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts een overgangspositie in, met ook Noord- als Zuid-Hollandse kenmerken. Een Gooise dialecten, welke meer info hier intern vrij divers bestaan, blijven in de Utrechtse groep.
Boven het IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
Een dialecten met vanouds geïsoleerde gemeenschappen als Volendam, Egmond ofwel een Waddeneilanden hebben een heel persoonlijk ontwikkeling doorgemaakt en bestaan op enkele punten heel conservatief gebleven, waar ze zichzelf op andere punten juist opvallend hebben vernieuwd en daarom bijzonder scherp over een omliggende dialecten bestaan gaan afwijken.
De rangschikking met een dialecten boven het IJ kan zijn problematisch en kan zijn aanleiding geweest tot verschillende polemieken in de taalwetenschap. Dikwijls is op een verwantschap met het Fries gewezen: betreffende name een conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) hebben heel wat akelig met dit Fries. Heel wat onderzoekers vermoedden vind meer info een Fries substraat: een oorspronkelijke taal zou Fries zijn geweest. Dit Hollands zou het Fries pas laat verdrongen hebben en bezit het nimmer volkomen mogen vernieuwen, opdat Friese vormen en constructies nog voortleven in een dialecten. Hoewel die theorie heel wat aanhang bezit, is ze door andere taalkundigen over een hand gewezen en zullen een Friese vormen eerder op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV kan zijn een overheids-NV, gesticht op 2 juli 2004, betreffende een Provincie Noord-Holland als enig aandeelhouder. De bedrijf zorgt in opdracht betreffende de besturen met de recreatieschappen vanwege de ontwikkeling, vatbaarheid, het beheer en verzorging betreffende zes recreatiegebieden in Noord-Holland: Dit Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Natuur Noord-Holland
In Noord-Holland bestaan 2 grote nationale parken: dit Nationaal Park Duinen betreffende Texel (de gehele westzijde aangaande Texel) en dit Nationaal Park Zuid-Kennemerland (de brede duinstrook over Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Ook zijn daar in Noord-Holland een tiental verschillende door Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder dit Noordhollands Duinreservaat (betreffende Wijk aan Zee tot Schoorl), de Schoorlse Duinen en een Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte zijn er in Noord-Holland alsnog vele overige grotere en kleinere natuurgebieden, zoals het Goois Natuurreservaat, de Hulk, dit Naardermeer, het Balgzand en een Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. plaats door Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland wegens het hoofdartikel aan dit item.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland is vanaf de zomer ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort